Schenking altijd via notaris
Geplaatst op: 28-12-2020, 10:06:46
Misschien wilt u een schenking doen aan uw kind of een neef of nicht. Of aan iemand buiten de familie. Bijvoorbeeld omdat u wilt helpen bij het kopen van een huis.
Is er sprake van een schenking door een overboeking via de bank dan zal normaal gesproken niet aan de notaris gevraagd worden om een akte op te maken. Toch raad ik u aan om een afspraak met uw notaris in te plannen. Want er kunnen problemen ontstaan.
In artikel 176 van Boek 7 van het Burgerlijk wetboek staat namelijk dat een schenking vernietigbaar is als de ontvangende partij misbruik van omstandigheden heeft gemaakt. Een schenking kan, op grond van dit artikel, achteraf eenvoudig teruggedraaid worden.
Gelukkig voor de ontvangende partij staat in de wet ook dat vernietiging niet mogelijk is als hij of zij kan aantonen dat er van misbruik geen sprake was. Maar hoe toon je iets aan dat er niet is? En dan ook nog eens achteraf. Dat wordt heel lastig als de enige twee partijen die er op dat moment bij waren de ontvanger en de schenker zijn en hun belangen niet meer gelijk opgaan.
Er is een eenvoudige oplossing: leg de schenking vast in een akte bij de notaris. De bewijslast wordt dan namelijk omgedraaid. Het is dan aan de schenker om te bewijzen dat sprake was van misbruik van omstandigheden. Dat zal lastig zijn, omdat je geacht wordt uit vrije wil bij de notaris de akte getekend te hebben. De ontvanger hoeft dan niet te bewijzen dat iets niet heeft plaatsgevonden.
In een casus van het Gerechtshof Den-Bosch blijkt hoe belangrijk dit alles is. Na het overlijden van de schenker beroept diens executeur zich namelijk op artikel 7:176 BW. Kunnen de ontvangers niet aantonen dat er geen sprake is van misbruik, dan moeten zij in totaal ruim €108.000 terug betalen aan de erfgenamen. Of zij hierin geslaagd zijn blijkt overigens niet uit die uitspraak, aangezien het een tussenvonnis betreft. Mijn inschatting is echter dat het ze niet gaat lukken.
Wilt u aan één kind schenken en het/de andere kind(eren) overslaan, dan adviseer ik u om de schenking bij de notaris vast te leggen. Dat is beter voor uw lieve zoon of dochter omdat die dan niet achteraf hoeft te bewijzen dat er niets mis was.
Maar ook als u bijvoorbeeld aan een geliefde neef of nicht wenst te schenken, is een gang naar de notaris sterk aan te bevelen. Uw (andere) erfgenamen kunnen zich anders eenvoudig beroepen op artikel 7:176 BW om daarna af te wachten of de begunstigde met valide argumenten komt. Zo niet, dan moet het geschonken bedrag terugbetaald worden.
Dat laatste is heel vervelend als uw kind, neef of nicht de schenking heeft gebruikt voor de aankoop van een (te) dure woning of de verbouwing daarvan. Want dan moet of geld geleend worden van een hypotheekverstrekker of het huis verkocht worden.
Vooral bij de van de schenkbelasting vrijgestelde schenking voor de eigen woning gaat het om aanzienlijke bedragen.
Bron: bijdrage van 24 december 2020 van Ernst Loendersloot, senior kandidaat-notaris, op www.ntrs.nl